هر روز رسانه اي و فرهنگ پروري به جمع فرهنگ سازان جهان انديشه راه ميابد، اما هرگز قدر و منزلت کتاب رو به کاهش نميگرايد و غباري بر آيينه خورشيد کتاب نمينشيند. گشت و گذار در هيچ صحرايي به اندازه گرداندن ديده بر روي برگهاي کتاب طراوت بخش نيست. و به حق که ميان حق و باطل فاصله همان قدر است که ميان گشودن و بستن کتاب.
اگر باز جويي خطا از صواب **** نيابي يکي همنشين چون کتاب
به کتاب اهميت بدهيم
کتاب ميراثي ماندگار، پديده اي باشکوه و با ارزش و عنصري رشد افرين و روشنگر در پهنه زندگي بشر است. افتخار ما نيز در اين است که فرهنگ باورهاي ديني ما – يعني آيين مقدس اسلام – مبتني بر ارزش بينش و دانش و ارجمندي کتاب و نگارش است و خداوند منان معجزه ابدي آخرين و محبوب ترين فرستاده اش را يک کتاب قرار داده است.قرآن کريم سرامد همه کتابهاي عظيم است. همچنين پيشينه فرهنگي ما و شمار کتابها و کتابخانه ها در عصر شکوفايي تمدن اسلامي و اهتمام دانشمندان اسلامي و ايراني در پديد آوردن آثار ارزشمند جهاني، همه و همه ناظر بر اهميت کتاب و کتابخواني است.
وظيفه همه افراد فرهيخته و همه نهادهاي فرهنگي کشور است که در اشاعه، گسترش و تقويت هرچه بيشتر مسأله کتاب و کتابخواني اهتمام ورزند و در يک کلام، همه درد آشنايان و دل اگاهان به منظور بسيج همگاني براي گسترش فرهنگ کتاب و کتابخواني بپا خيزند تا هنگام خجسته اي پيش آيد که در آن، (کتاب) همه جا، براي همه کس و در همه وقت به وفور يافت شود و مطرح باشد و هيچ کس در هيچ جا بهانه اي براي کتاب نخواندن نداشته باشد.
جايگاه کتاب در فرهنگ و حاکميت اسلامي
اسلام، دين انديشه و معرفت، دين دانش و کتاب و معنويت است. چنانکه ميتوان گفت اصولاً ايين اسماني ما، پرچمدار کتاب و کتابخواني در زمين است اندکي تأمل و کاوش در لابلاي اوراق زرين تاريخ اسلام، اين حقيقت را به روشني مينماياند.
ما وارثان نظام گرانبها، فرهنگ پويا و تمدن والاي اسلامي، تا چه ميزان بايد به برخورداري از آثار مکتوب، فزايندگي کتاب و گستردگي کتابخواني، دل خوش بداريم و بر خود بباليم؟
مقام معظم رهبري با استناد به تاريخ، از حضور خجسته و پرتو افشانيهاي آثار گرانسنگ اسلامي ياد ميکند و با اشاره به اشتياق و اقبال غير مسلمانان از بهره وري از اين گنجينه هاي شکوهمند، خاطر نشان ميسازد که جاذبه شور انگيز کتاب و بالندگي دانش و فرهنگ و کتابخواني از آغازين سالهاي حيات فرخنده اسلام، چنان دامنه گسترده اي يافت که تأثير آن تا قرنها تداوم داشت.
ما امروز ميخواهيم آن حکومت و آن نظام و آن تمدن را در کشورمان پيدا و محقق کنيم پس بايد به کتاب اهميت بدهيم.
کتاب و تحول فرهنگي:
بي ترديد پيرايش فرهنگ از زوايد زيان آور، آرايش فرهنگ پاکي و خلوص و گسترش فرهنگ در همه سطوح و براي تمام اقشار، نياز به تلاش و همبستگي فراوان دارد و کتاب ميتواند در عرصه و ميدان بخوبي به کار گرفته شود و کارايي خود را به نيکي به منصه ظهور و بروز برساند.
در تحول فرهنگي جامعه مطمعئناً نياز به آن است که ما در باب فرهنگي و علوم و معارف بشري، هم ارتقاء فرهنگي پيدا ميکنيم، هم شمول فرهنگي و هم خلوص فرهنگي، يعني خالص کردن فرهنگ اسلامي و ايراني خود از چيزهايي که زايد و مضر است. بلا شک معارف کنوني که در اختيار ماست بخاطر ضعف و انحطاط فرهنگي در طول دوره هاي اخير دچار آن بوديم با برخي زوايد مضر همراه است که بايستي فرهنگ ملت ما که بر پايه هاي اسلامي و بينش اسلامي هم متکي است از آن استخلاص شود اين سه چيز براي تحول فرهنگي جامعه لازم است: رقاء فرهنگي، خلوص فرهنگي، شمول فرهنگي، ... هوشمندي و با فرهنگ بودن، حقاً بايستي به همه قشرها و به همه مردم گسترش پيدا کند، و اين تلاش و مجاهدت لازم دارد.
سرگذشت کتاب در گذشته و حال کشور:
کتاب و مطبوعات در طول ساليان دراز، سرگذشتي پر فراز و نشيب داشته اند. در روزگار سياه طاغوت در حالي که افکار و انديشه هاي الحادي بسادگي زمينه انتشار ميافتند، نشر آثار و مفاهيم اسلامي به شدت تحت کنترل رژيم بود، ولي سر انجام به برکت پيروزي انقلاب اسلامي و تحقق شعارهاي اسلامي و تحقق شعارهاي اصلي استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي، دنياي مطبوعات هم از عطيه الهي آزادي بهره مند گرديد. بديهي است که همه فرهيختگان و آزادگان اين آزادي را مبارک ميدانندو خجسته ميخوانند، اما به همان اندازه هم روشن استکه هرگاه کساني بخواهند موذيانه از گسترش عظيم آثار مکتوب سوء استفاده کنند و به بهانه بهره وري از آزادي، آزادانه دست به دسيسه بازي و توطئه سازي بزنند و مجري سياستها و نيات پليد دشمنان شوند و همسو با آنان تيشه بر ريشه اصول بنيادين باورهاي اسلامي و انقلابي ملت مسلمان ايران بزنند، همه آزاديخواهان و آزاد انديشان آنها را طرد خواهند کرد.
نقش بر جسته کتاب:
نقش برجسته، والا، حساس و سازنده کتاب در پويشهاي تکامل آفرين فردي و اجتماعي ناشي از گستردگي روح ارزشي دانش و بينش و ابهت و اهميت فرهنگ مکتوب در تاريخ بشري است، و به راستي سزاوار نيست چنين عنصر مهمي را بدست فراموشي و يا کم توجهي بسپاريم.
در اهميت عنصر کتاب براي تکامل جامعه انساني همين بس که تمامي اديان آسماني و رجال بزرگ تاريخ بشري، از طريق کتاب جاودانه مانده اند و روابط فرهنگي جامعه بشري نيز از پوشش کتاب و مبادلات فرهنگي تقويت شده است .
اسناد ارزشمند تاريخ :
اگر چه گفتن و بازگفتن از همه شگفتيهاي انقلاب اسلامي و عظمتهاي اين دوره تاريخي تلاش مطلوبي در راه ماندگار سازي حماسه هاي بزرگ اين روزگار است اما دفاع مقدس ما در رويارويي با حق ستيزان و متجاوزان و متجاوزان و باطل گرايان نقطه عظيم و برجسته و روشني در اين ميان است. هرچند ابعاد جنگ تحميلي به تمامي در کتابها ثبت نشده و عظمتهاي توصيف ناپذيرش به بيان نيامده، با اين همه تلاشهاي ارزشمندي در اين زمينه صورت گرفته است، به گونه اي که بايد گفت مجموعه آثار ارائه شده در اين زمينه، براستي اسناد ارزشمند تاريخ معاصرند.
آثار ماندگار:
يک کتاب خوب، ماندگار و تأثير گذار، چگونه به يک اثر خاطر آفرين و ماندگار بدل ميشود؟ يکي از مهم ترين ويژگيهاي چنين آثاري، در نظر گرفتن اين نکته مهم است که اين گونه کتابها دست کم پاسخي به يکي از سوالها و يا نيازهاي مخاطبان خود بدهند، پاسخي که با توجه به اولويتها، زيبا و متين و استوار و قانع کننده باشد. براي اين که اثري ماندني بشود. بايد خوب باشد. آثار خوب ميماند، در دلها جاي ميگيرند و کهنه نميشوند. خوب هم که ميگوييم يعني پاسخ به يک سوال و يک نياز باشد . خوب فقط معنايش اين نيست که از لحاظ هنري خوب تنظيم شده باشد و خيلي عميق باشد، بلکه ممکن است اينطور نباشد، ليکن پاسخي به يک نياز باشد.
راستگو ترين ترازو:
در ميان همه ابزارهاي فرهنگي کتاب جايگاه ويژه اي دارد. تاريخ هيچ تمدني خالي از کتاب و کتابت نبوده.ميتوان کتاب را در کنار مبارک ترين پديده هاي بشري – وبلکه الهي – نشاند.کتاب خاموش ترين آوازي است که در خانه هاي ما ميپيچد و چه سرها را که به سامان ميرساندو چه دلها را که به گرمي مينشاند. کتاب راستگو ترين ترازويي است که ميتوان فرهيختگي اقوام را با ان سنجيد و سبز ترين برگي است که جز به نسيم معرفت نميرقصد.
پير راه است براي سالکان
خرد ناب است براي عقل ورزان
آيينه شوق است براي سوخته دلان
پيشواي داناست براي راه گم کردگان
گنج روان است براي سودا گران
و همراه لايق است براي پيامبران
همه فرهنگها با کتاب آغاز ميشوند، با کتاب ميبالند و تجربه هاي خود را به کتاب ميسپارند. از اين ميان اسلام بيشترين بهره را از کتاب برده است زيرا وحي احمدي و گرامي نامه قرآن از مشرق برگ و قلم درخشيدن گرفت و معجزه سترگ محمد (ص) در ميان سطرهاي کتاب صورت پذيرفت.